Cinsellik, duygusal ve bedensel katılımla gerçekleşen; doyuma ulaşmayı, çocuk sahibi olmayı ya da birbirlerini seven iki insanın duygularını ve sevgilerini iletmeyi amaçlayan eylemler bütünüdür. Serebral Palsi’li bireyler için genellikle gizlenen ve konuşulmayan konular arasındadır. Oysa ki cinsel yaşam; sadece üremek için değil, doğal bir gereksinim olduğu  ve bireyin yaşam kalitesine olumlu katkıda bulunduğu için fiziksel engelliler için de önemli konular arasında rapor edilmiştir. Bu yazıda Serebral Palsi’li bireylerin cinsel yaşamlarında karşılaştıkları fiziksel problemler ele alınacak ve önerilerde bulunulacaktır.

Ergenlik hızlı büyüme ve gelişmenin olduğu, kız ve erkek cinsel özelliklerinin belirdiği gençlik dönemini (11-16 yaş) kapsar. Kızlar, erkeklerden 1-2 yıl önce ergenliğe girer ve büyüme ve cinsel olgunlaşmalarını 1-2 yıl erken tamamlarlar. Çocuğun özellikle ergenliğe girerken cinsellikle ilgili merak ettikleri veya yaşadığı sorunlar olabilmektedir. Bu döneme hazırlıklı girmeniz çocuğunuzun sorularına doğru ve yeterli cevap vermenizi sağlayacaktır. Çocuğunuzun sorularına cevap vermezseniz, çocuğunuz cevapları başka yerlerde arayacak ve yanlış ya da gereksiz bilgiler edinebilecektir. Çocuğunuzu doğru ve yeterli şekilde bilgilendirirseniz merağını giderir, yanıtları dışarıdan aramasını ve yanlış bilgiler edinmesini önlemiş olursunuz.

Serebral Palsi’li olan ya da olmayan tüm çocuklar ergenliğe geçişi yaşamaktadır. Araştırmalar, Serebral Palsi’li çocuklarda bu geçişin biraz daha geç yaşlarda olduğunu göstermiştir. Çeşitli değişimlerin olduğu bu süreçte çocuklar cinsel olarak da değişim göstermekte ve üremeyi sağlayan cinsellik fonksiyonlarını kazanmaktadırlar. Cinsellik yönünden gelişen bu süreç genellikle 3 aşamada ele alınmaktadır. Erken aşamada (11-13 yaş) erkeklerde sakalların oluşumu, kızlarda göğüslerin büyümesi gibi çeşitli fiziksel değişimler gerçekleşmektedir. Orta aşamada (14-16 yaş) karşı cinsle olan ilişkiler önem kazanmaktadır. Son aşamada (17-19 yaş) ise uzun süreli ilişki arayışları, cinsellik gelişiminin merkezindedir. Tüm bunlar gerçekleşirken Serebral Palsi’li bireyler ve aileler genellikle cinselliği gözardı etmektedirler. Bunun bir nedeni; başta fiziksel problemler olmak üzere çeşitli problemlerin cinselliği mümkün kılmayacağı yönünde olan düşüncelerdir. Bir diğer nedeni ise “Serebral Palsi”nin cinsel yaşamı nasıl etkilediğinin bilinmemesidir.

Araştırmalara göre; Serebral Palsi’li gençlerin cinsel yaşamlarında problem yaşayabilecekleri gösterilmiştir ancak çoğu Serebral Palsi’li bireyin cinsel açıdan aktif olabileceği bildirilmiştir. Yapılan bir araştırmaya 103 Serebral Palsili genç katılıyor. Bu kişilerin %78’i karşı cinsle romantik ilişki yaşadığını söylüyor. Bu ilişki sırasında fiziksel ve duygusal sorunlar yaşadıklarını ifade ediyorlar. Spastisite, eklem ve kaslardaki sertleşmeler, yorgunluk, denge problemleri, sınırlı el becerisi, nefes almada güçlük ve titreme bu çalışmadaki Serebral Palsililerin ifade ettiği fiziksel problemlerdir. Güven eksikliği ve utanç gibi hisler de serebral palsili kişilerin romantik ilişkiler sırasında yaşadığı duygusal problemler olarak ifade edilmiştir. Bunların giderilmesi ya da azaltılması için başta Serebral Palsili gencin kendisi olmak üzere aile, doktor, fizyoterapist, psikolog gibi çeşitli kişilerin bu sorunları tartışması ve çözümler üretmesi gerekmektedir.

Aileler çocuklarının cinsel açıdan da aktif olmak isteyeceklerini unutmamalı ve çocuklarının cinsellikle ilgili sorabileceği sorulara uzmanlardan yardım alarak hazırlıklı olmalıdırlar. Ülkemizde bu konunun tartışılması az sıklıkta olsa da ortaya çıkabilecek problemleri önlemek ve serebral palsili kişilerin yaşam kalitesini geliştirmek için cinsel fonksiyonların da büyük önem taşıdığı bilinmelidir.